วนิลา (Vanilla) เป็นไม้เลื้อยประเภทกล้วยไม้เขตร้อน มีหลายสายพันธ์ แต่มีเพียงสองชนิดเท่านั้น ที่นำมาผลิตในเชิงพาณิชย์คือ Planifolia และ Vanilla Tahitiensis พบมากในเม็กซิโก อเมริกาใต้ แคริบเบียน อินเดีย และอินโดนีเซีย แต่วานิลลาที่ได้ชื่อว่าดีที่สุดมาจากเม็กซิโก แต่ก็มีปริมาณการผลิตไม่เพียงพอ ดังนั้นวานิลลาส่วนใหญ่ของโลก ได้มาจากมาดาร์กัสการ์ วานิลลามีดอกสีเหลือง หรือเขียวอมเหลือง ที่จะให้ฝักสีน้ำตาลดำซึ่งงอกมาจากดอก ฝักวานิลลา มีกลิ่นหอม เป็นที่คลั่งใคล้ของผู้คนทั่วไป เดิมใช้เป็นสารเติมแต่งในอาหาร และพบว่าเป็นส่วนผสมในตำรับยารักษาโรค การผลิตวานิลลาใช้เวลานาน ต้องปล่อยให้ฝักอ่อนติดอยู่บนต้น เป็นเวลา 8-9 เดือน แล้วจึงเก็บ และนำมาตากให้แห้ง ซึ่งต้องใช้เวลาประมาณหกเดือน จึงจะได้ผลึกสีขาว ๆ เรียกว่า วานิลลิน (Vanillin) ทำให้มีราคาแพงมาก ต่อมาจึงมีการสังเคราะห์สารที่ให้กลิ่นเหมือนวานิลลา เพื่อใช้เป็น ส่วนผสมในน้ำหอม